Transport Direction and Scandinavian Source Regions of the Saalian Glacial and Glaciofluvial Deposits in a Case Study of Łubienica-Superunki (Central Poland)
Abstract
:1. Introduction
2. Study Area
3. Materials and Methods
- From the lower glaciofluvial layer ŁS I (sample ŁSu-f2)—392,
- From the lower till ŁS II (sample ŁSu-t4)—368,
- From the upper glaciofluvial layer ŁS III (sample ŁSu-f7)—521,
- From the upper till ŁS IV (sample ŁSu-t9)—301.
Unit | Lithology | Age Correlation of MIS (Marine Isotope Stage) 6 Deposits | Samples: Year of Sampling, No, Grain Size (mm) | ||
---|---|---|---|---|---|
Equivalents in Western Europe [91] | After Kucharska, Pochocka-Szwarc [78], Frankiewicz [76] | Author’s Proposal Based on Wachecka-Kotkowska [70] and Litho-Petrographic Studies | |||
ŁS V | Sandy cover deposits | Warthe Drenthe | Recession of the Middle Stadial of the Wartanian Glaciation | Late Wartanian stadial | - |
ŁS IV | Upper till (sandy) | Middle Stadial of the Wartanian Glaciation | Wartanian, main, transgressive stadial | 2018 ŁSu-t8 (4–10) ŁSu-t9 (20–60) | |
ŁS III | Upper glaciofluvial layer | Ice-sheet advance, Middle Stadial of the Wartanian Glaciation, transgressive deposits preceding till deposition | Early Wartanian, pre-transgressive, maximum stadial | 2017 ŁSu-f5, ŁSu-f6 ŁS2 (4–10) ŁSu-f7 (20–60) | |
ŁS II | Discontinuous lower till | Older Stadial of the Wartanian Glaciation | Odranian, maximum, transgressive stadial | 2018 ŁSu-t3 (4–10) ŁSu-t4 (20–60) | |
ŁS I | Lower glaciofluvial layer, periglacial ice-wedge cast at the top | Older Warta Stadial ice-sheet advance | Early Odranian, transgressive, maximum stadial | 2018 ŁSu-f1 (4–10) ŁSu-f2 (20–60) |
4. Results
4.1. Petrographic Composition of the Medium Gravel Fraction (4–10 mm) from the Łubienica-Superunki Sediments
4.2. Petrographic Composition of the Coarse Gravel Fraction (20–60 mm) from the Łubienica-Superunki Sediments
4.3. Indicator and Auxiliary Scandinavian Erratics of the Coarse Gravel Fraction (20–60 mm) from the Łubienica-Superunki Sediments
5. Discussion
6. Conclusions
- The similarity of the percentages of gravels of the same petrographic types allows the correlation of the two lower units (ŁS I and ŁS II) with a single ice-sheet advance, and the two upper units (ŁS III and ŁS IV) with another, separate ice-sheet transgression; depending on the lithogenetic type, it would be its stand-still, or recession, or sediment deposition, indicating the approach of the next ice sheet. This regularity refers to both grain factions;
- The small variability in the percentages of gravels of the same petrographic type between different lithogenetic types suggests we can give up the tedious sampling of glacial till to focus on a much faster petrographic analysis of glaciofluvial sediments associated with the same ice sheet. This pattern manifests itself more clearly among coarse gravels;
- The lower till (ŁS II) and the lower layer of glaciofluvial sediments (ŁS I) are characterised by the presence of Palaeozoic limestones; their percentage share is greater in the glacial environment sediments, irrespective of the grain fraction tested;
- Both upper sedimentary units (ŁS III and ŁS IV) in both tested fractions are devoid of carbonate rocks;
- Crystalline rocks dominate in all the sedimentary units under study, both in the medium- and coarse-gravel fractions;
- The percentage of quartz grains is noticeably higher among finer gravels;
- Theoretical boulder centres (TBCs) are located a short distance from each other, which may indicate that indicator erratics might have been eroded within the interlobate area during ice-sheet advance. Regardless, it is worth noting that TBCs moved from an area located within 59.1–59.2° N and 18.0–18.2° E for lower, older units towards an area located to the south and west (58.8–59.4° N and 17.3–17.9° E) for upper, younger ones;
- The calculated TBCs for the sediments from Łubienica-Superunki, against the background of the existing data from Poland (Figure 11), indicate that these sediments belong to the older part of the Odranian/Wartanian glaciation, especially in those studies that concern the petrographic analysis of sediments of the Wartanian (Middle Saalian) age.
Author Contributions
Funding
Data Availability Statement
Acknowledgments
Conflicts of Interest
References
- Milthers, V. Scandinavian Indicator Boulders in the Quaternary Deposits. Danmarks Geoloigske Undersøgelse II 1909, 23, 1–153. [Google Scholar]
- Korn, J. Die Wichtigste Leitgeschiebe Der Nordischen Kristallinen Gesteine Im Norddeutschen Flachlande; Preuß. Geol. Landesanstalt: Berlin, Germany, 1927. [Google Scholar]
- Hesemann, J. Zur Petrographie Einiger Nordischer Kristalliner Leitgeschiebe. Abh Preuss. Geol Landesanst 1936, NF173, 1–167. [Google Scholar]
- Hesemann, J. Kristalline Geschiebe Der Nordischen Vereisungen; Geological State Office: Reston, VA, USA, 1975. [Google Scholar]
- Lüttig, G. Methodische Fragen Der Geschiebeforschung. Geol. Jahrb. 1958, 75, 361–418. [Google Scholar]
- Smed, P. Sten i Det Danske Landskab; Geografforlaget: Odense, Denmark, 1989. [Google Scholar]
- Zandstra, J.G. Platenatlas van Noordelijke Kristalijne Gidsgesteenten; Backhuys Publishers: Leiden, The Netherlands, 1999. [Google Scholar]
- Milthers, V. Die Verteilung Skandinavischer Leitgeschiebe Im Quartär von Westdeutschland. Abh. Preußischen Geol. Landesanst. 1934, 156, 1–74. [Google Scholar]
- Milthers, V. Geschiebeuntersuchungen Und Glazialstratigraphie. Z. Dtsch. Geol. Ges. 1937, 88, 115–120. [Google Scholar]
- Meyer, K.-D. Indicator Pebble and Stone Count Methods. In Glacial deposits in North-West Europe; Ehlers, J., Ed.; Balkema: Rotterdam, The Netherlands, 1983; pp. 275–287. [Google Scholar]
- Meyer, K.-D. Zur Entstehung Der Westlichen Ostsee. Geol. Jahrb. 1991, A127, 429–446. [Google Scholar]
- Bourchard, M.A.; Salonen, V.-P. Glacial Dispersal of Boulders in the James Bay Lowlands of Quebec, Canada. Boreas 1989, 18, 89–199. [Google Scholar]
- Bourchard, M.A.; Salonen, V.-P. Boulder Transport in Shield Areas. In Glacial Indicator Tracing; Kujansuu, R., Saarnisto, M., Eds.; Balkema: Rotterdam, The Netherlands, 1990; pp. 87–107. [Google Scholar]
- Dyke, A.S.; Morris, T.F. Drumlin Fields, Dispersal Trains and Ice Streams in Arctic Canada. Geographer 1988, 32, 86–90. [Google Scholar] [CrossRef]
- Lüttig, G.; Meyer, K.-D. Geschiebezählungen in Der Nördlichen Lüneburger Heide. Geschiebesammler 2002, 34, 155–172. [Google Scholar]
- Lüttig, G. Geschiebezählungen Im Westlichen Mecklenburg. Arch. Geschiebekd. 2005, 4, 569–608. [Google Scholar]
- Salonen, V.-P. Glacial Transport Distance Distribution of Surface Boulders in Finland. Geol. Surv. Finl. Bull 1986, 338, 1–57. [Google Scholar]
- Schulz, W. Rhombenporphyr-Geschiebe Und Deren Östliche Verbreitungsgrenze Im Nordeuropäischen Vereisungsgebiet. Z. Geol. Wiss. 1973, 9, 1141–1154. [Google Scholar]
- Schulz, W. Sedimentäre Findlinge Im Norddeutschen Vereisungsgebiet. Arch. Geschiebekd. 1999, 2, 523–560. [Google Scholar]
- Schulz, W. Geologischer Führer Den Norddeutschen Geschiebesammler; CW Verlagsgruppe Schwerin: Schwerin, Germany, 2003. [Google Scholar]
- Shilts, W.W. Glacial Dispersal of Rocks, Minerals and Trace Elements in Wisconsian till, Southeastern Quebec, Canada. In The Wisconsian Stage; Black, R.B., Goldthwait, R.P., William, H.B., Eds.; Memoir; Geological Society of America: Boulder, CO, USA, 1973; pp. 189–219. [Google Scholar]
- Shilts, W.W. Glacial Dispersal—Principles and Practical Applications. Geosci. Can. 1982, 9, 42–47. [Google Scholar]
- Vinx, R. Hochauflösende Rekonstruktion von Eistransportwegen: Die “Leitserienmethode”. Arch. Geschiebekd. 1993, 1, 625–640. [Google Scholar]
- Vinx, R. Gesteine Des Baltisches Schildes in Nordeutschland: Glazialgeschiebe an Der Ostseeküste von Schleswig Und NW-Mecklenburg. Beih. Zum Eur. J. Mineral. 2002, 14, 219–242. [Google Scholar]
- Böse, M.; Górska, M. Lithostratigraphical Studies in the Outcrop at Ujście, Toruń-Eberswalde Pradolina, Western Poland. Eiszeitalt. Ggw. 1995, 45, 1–14. [Google Scholar]
- Lüttig, G. Ergebnisse Geschiebestatistischer Untersuchungen Im Umland von Hamburg. Arch. Geschiebekd. 2004, 3, 729–746. [Google Scholar]
- Meyer, K.-D. Geschiebekundlich-Stratigraphische Untersuchungen in Der Südlichen Lüneburger Heide. Mitt. Geol. Inst. Univ Hann. 1998, 38, 178–188. [Google Scholar]
- Meyer, K.-D. Geschiebekundlich-Stratigraphische Untersuchungen Im Hannoverschen Wendland (Niedersachsen). Brand. Geowiss. Beitr. 2000, 7, 115–125. [Google Scholar]
- Górska-Zabielska, M. Fennoskandzkie Obszary Alimentacyjne Osadów Akumulacji Glacjalnej i Glacjofluwialnej Lobu Odry; Wydawnictwo Naukowe UAM: Poznań, Poland, 2008. [Google Scholar]
- Lang, J.; Lauer, T.; Winsemann, J. New Age Constraints for the Saalian Glaciation in Northern Central Europe: Implications for the Extent of Ice Sheets and Related Proglacial Lake Systems. Quat. Sci. Rev. 2018, 180, 240–259. [Google Scholar] [CrossRef]
- Meyer, K.-D. Zur Stratigraphie Des Saale-Glazials in Niedersachsen Und Zu Korrelationsversuchen Mit Nachbargebieten. E&G Quat. Sci. J. 2005, 55, 25–42. [Google Scholar] [CrossRef]
- Czubla, P. Eratyki Fennoskandzkie w Polsce Środkowej i Ich Znaczenie Stratygraficzne. Acta Geogr. Lodz. 2001, 80, 1–174. [Google Scholar]
- Czubla, P. Eratyki Fennoskandzkie w Osadach Glacjalnych Polski i Ich Znaczenie Badawcze (in Polish); Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: Łódź, Poland, 2015. [Google Scholar]
- Gałązka, D. Zastosowanie Makroskopowych Badań Eratyków Do Określenia Stratygrafii Glin Lodowcowych Środkowej i Północnej Polski. Ph.D. Thesis, Archiwum Wydziału Geologii UW, Warsaw, Poland, 2004. (In Polish). [Google Scholar]
- Górska, M. Petrografia Osadów Akumulacji Lodowcowej i Wodnolodowcowej Pojezierza Drawskiego (in Polish with English Summary). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 2002, 53, 29–42. [Google Scholar]
- Woźniak, P.P.; Czubla, P. The Late Weichselian Glacial Record in Northern Poland: A New Look at Debris Transport Routes by the Fennoscandian Ice Sheet. Quat. Int. 2015, 386, 3–17. [Google Scholar] [CrossRef]
- Woźniak, P.P.; Czubla, P. Unravelling the Complex Nature of the Upper Weichselian till Section at Gdynia Babie Doły, Northern Poland. Geologos 2016, 22, 15–32. [Google Scholar] [CrossRef] [Green Version]
- Woźniak, P.P.; Sokołowski, R.J.; Czubla, P.; Fedorowicz, S. Stratigraphic Position of Tills in the Orłowo Cliff Section (Northern Poland): A New Approach. Stud. Quat. 2018, 35. [Google Scholar] [CrossRef]
- Czubla, P.; Forysiak, J. Pozycja Stratygraficzna Gliny w Besiekierzu Koło Łodzi w Świetle Analiz Petrograficznych. In Proceedings of the XIII Konferencja Stratygrafia Plejstocenu Polski Plejstocen Południowej Warmii i Zachodnich Mazur na tle Struktur Podłoża, Maróz, Poland, 4–8 September 2006; Morawski, W., Ed.; Państwowy Instytut Geologiczny: Warszawa, Poland, 2006; pp. 50–52. [Google Scholar]
- Górska-Zabielska, M.; Wachecka-Kotkowska, L. Petrografia Żwirów i Eratyki Przewodnie w Osadach Wodnolodowcowych Jako Przesłanki Wnioskowania Na Temat Źródeł i Kierunków Transportu Materiału w Obszarze Między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem (Środkowa Polska) (in Polish with English Abstract). Acta Geogr. Lodz. 2015, 103, 57–77. [Google Scholar]
- Lipka, E. New Findings of the Oslo Region Erratics in Glaciofluvial Deposits of NW Poland. Landf. Anal. 2019, 38, 3–11. [Google Scholar] [CrossRef]
- Strzelecki, P.J. The Provenance of Erratic Pebbles from a till in the Vicinity of the City of Radom, Central Poland. Geol. Geophys. Environ. 2019, 45, 21–29. [Google Scholar] [CrossRef]
- Nitychoruk, J.; Zbucki, Ł.; Rychel, J.; Woronko, B.; Marks, L. Extent and Dynamics of the Saalian Ice-Sheet Margin in Neple, Eastern Poland. Bull. Geol. Soc. Finl. 2018, 90, 85–190. [Google Scholar] [CrossRef]
- Górska, M. Advantages and Disadvantages of Petrographic Analyses of Glacial Sediments. Geol. Q. 1999, 43, 241–250. [Google Scholar]
- Stokes, C.R.; Clark, C.D. Geomorphological Criteria for Identyfying Pleistocene Ice Streams. Ann. Glaciol. 1999, 28, 67–75. [Google Scholar] [CrossRef] [Green Version]
- Stokes, C.R.; Clark, C.D. Palaeo-Ice Streams. Quatern. Sci. Rev. 2001, 20, 1437–1457. [Google Scholar] [CrossRef]
- Kjær, K.H.; Houmark-Nielsen, M.; Richardt, N. Ice-Flow Patterns and Dispersal of Erratics at the Southerwestern Margin of the Last Scandinavian Ice Sheet: Signature of Palaeo-Ice Streams. Boreas 2003, 32, 130–148. [Google Scholar] [CrossRef]
- Jørgensen, F.; Piotrowski, J.A. Signature of the Baltic Ice Stream on Funen Island, Denmark during the Weichselian Glaciation. Boreas 2003, 32, 242–255. [Google Scholar] [CrossRef]
- Górska-Zabielska, M. Wstępne Wyniki Analizy Petrograficznej Osadów w Żwirowni Łubienica-Superunki (in Polish with English Abstract). Landf. Anal. 2017, 33, 3–9. [Google Scholar]
- Czubla, P.; Forysiak, J.; Petera-Zganiacz, J. Lithological and Petrographic Features of Tills in the Koźmin Region and Their Value for Stratigraphical Interpretation of Glacial Lake Koźmin Deposits, Central Poland. Geologija 2010, 52, 1–8. [Google Scholar] [CrossRef]
- Czubla, P.; Terpiłowski, S.; Orłowska, A.; Zieliński, T.; Pidek, I.A. Petrographic Features of Tills as a Tool in Solving Stratigraphical and Palaeogeographical Problems—A Case Study from Central-Eastern Poland. Quat. Int. 2019, 501, 45–58. [Google Scholar] [CrossRef]
- Górska-Zabielska, M.; Wachecka-Kotkowska, L. Petrographical Analysis of Warthian Fluvioglacial Gravels as a Tool to Trace the Source Area—A Case Study from Central Poland. Geologos 2014, 20, 183–199. [Google Scholar] [CrossRef] [Green Version]
- Nunberg, J. Próba Zastosowania Metod Statystycznych Do Badania Zespołu Głazów Fennoskandyjskich Występujących w Utworach Glacjalnych Północno-Wschodniej Polski (in Polish with English Summary). Stud. Geol. Pol. 1971, 37, 1–107. [Google Scholar]
- Haldorsen, S. The Enrichment of Quartz in Tills. In Till and Related Deposits, Proceedings of the INQUA-Symposia on the Genesis and Lithology of Quaternary Deposits, Argentina, 10–20 September 1982; Evenson, E.B., Schlüchter, C., Rabassa, J., Eds.; Balkema: Rotterdam, The Netherlands, 1982; pp. 141–150. [Google Scholar]
- Górska, M. Wybrane Właściwości Petrograficzne Vistuliańskich Moren Dennych Środkowej i Zachodniej Wielkopolski Oraz Ich Znaczenia Dla Oceny Dynamiki Ostatniego Lądolodu (in Polish with English Summary); Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk: Poznań, Poland, 2000; pp. 1–145. [Google Scholar]
- Rutkowski, J. Wprowadzenie w Badania Petrograficzne Żwirów. In Analizy sedymentologiczne osadów glacigenicznych; Harasimiuk, M., Terpiłowski, S., Eds.; Wydawnictwo UMCS: Lublin, Poland, 2003; pp. 13–21. [Google Scholar]
- Woźniak, P. Przydatność Analizy Litologicznej Glin Morenowych w Badaniach Geomorfologicznych Stref Marginalnych Ostatniego Zlodowacenia (in Polish with English Abstract). Przegląd Geologiczny 2004, 52, 336–339. [Google Scholar]
- Woźniak, P.P.; Czubla, P.; Wysiecka, G.; Drapella, M. Petrographic Composition and Directional Properties of Tills on the NW Surroundings of the Gdańsk Bay, Northern Po-Land. Geologija 2009, 51, 59–67. [Google Scholar] [CrossRef]
- Górska, M. Analiza Petrograficzna Narzutniaków Skandynawskich (in Polish). In Analizy Sedymentologiczne Osadów Glacigenicznych; Harasimiuk, M., Terpiłowski, S., Eds.; Wydawnictwo UMCS: Lublin, Poland, 2003; pp. 23–31. [Google Scholar]
- Górska, M. Narzutniaki Przewodnie z Sobolewa (Sandr Suwalsko-Augustowski) (in Polish with English Summary). Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu PAU 2006, 3, 209–212. [Google Scholar]
- Lipka, E. Zróżnicowanie Cech Petrograficznych Osadów Polodowcowych Na Wysoczyźnie Lubuskiej (in Polish with English Abstract). Ph.D. Thesis, Instytutu Geoekologii i Geoinformacji UAM, Poznań, Poland, 2012. [Google Scholar]
- Lüttig, G. Erratic Boulder Statistics as a Stratigraphic Aid—Examples from Schleswig-Holstein. Newsl. Stratigr. 1991, 25, 61–74. [Google Scholar] [CrossRef]
- Lüttig, G. Geschiebestatistische Anmerkungen Zur Quartärstratigraphie Des Nordischen Vereisungsgebietes. E&G Quaternary Sci. J. 1999, 49, 144–163. [Google Scholar] [CrossRef]
- Jurgaitis, A. Genetic Types and Lithology of Gravel of Lithuanian SSR. Ministry of Geology of the USSR; The Vilniius Geological Institute; Transactions; Ministry of Geology of the USSR: Vilnus, Lithuania, 1969. [Google Scholar]
- Jurgaitis, A. Litogenez Fluwioglacjalnych Otłożenii Obłastii Poslednego Materikowogo Oledenija (in Russian); Litowskij Nauczno-Issledowatelskij Geologorazwiedocznyj Institut: Moscow, Russia, 1984. [Google Scholar]
- Danilans, I.J. Czetwierticznyje Otłożenija Latwii. Ministerstwo Geołogii SSSR; Wsesojuznyj Nauczno-Issledowatelskij Institut Morskoj Geołogii i Geografii: Riga, Latvia, 1973. [Google Scholar]
- Mikalajskas, A.P. Fluwioglacjalnyje Rawniny Litwy (in Russian); Mokslac: Vilnius, Lithuania, 1985. [Google Scholar]
- Saarnisto, M. An Outline of Glacial Indicator Tracing. In Glacial Indicator Tracing; Kujansuu, R., Saarnisto, M., Eds.; Balkema: Rotterdam, The Netherlands, 1990; pp. 1–13. [Google Scholar]
- Marks, L. Quaternary Glaciations in Poland. In Quaternary Glaciations-Extent and Chronology, a Closer Look; Ehlers, J., Gibbard, P.L., Hughes, P.H., Eds.; Developments in Quaternary Science; Elsevier: Amsterdam, The Netherlands, 2011; Volume 15, pp. 299–303. [Google Scholar]
- Wachecka-Kotkowska, L. Rozwój Rzeźby Obszaru Między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem w Czwartorzędzie (in Polish with English Summary); Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: Łódź, Poland, 2015. [Google Scholar]
- Czubla, P.; Sokołowski, R.J. Did the Baltic Ice Stream Exist during the Late Saalian? New Data from the Northern Wielkopolska and Eastern Pomerania Regions, Poland. In Proceedings of the International Field Symposium of the INQUA PeriBaltic Working Group (Greifswald 2019), Postdam, Germany, 19 January 2019. [Google Scholar] [CrossRef]
- Sokołowski, R.J.; Czubla, P. Sequence of Pleistocene Deposits in the Wapienno Quarry, North-Central Poland. In Quaternary Geology of North-Central Poland: From the Baltic Coast to the LGM Limit in INQUA Peribaltic Working Group; Sokołowski, R.J., Moskalewicz, D., Eds.; University of Gdańsk: Gdańsk, Poland, 2016; pp. 69–84. [Google Scholar]
- Giriat, D.; Smolska, E.; Woźniak, B. Cechy Sedymentologiczne Osadów Wodnolodowcowych w Żwirowni Łubienica-Superunki (Południowo-Wschodnia Część Wysoczyzny Ciechanowskiej) (in Polish with English Abstract). Landf. Anal. 2017, 33, 25–36. [Google Scholar] [CrossRef]
- Smolska, E.; Giriat, D.; Woźniak, B.; Zawadzka-Pawlewska, U. Wybrane Cechy Sedymentologiczne Osadów i Ich Znaczenie w Rozdzieleniu Poziomów Wodnolodowcowych w Żwirowni Łubienica-Superunki (SE Wysoczyzna Ciechanowska) (in Polish with English Abstract). In Geneza, Litologia i Stratygrafia Utworów Czwartorzędowych; Kostrzewski, A., Stach, A., Majewski, M., Eds.; Instytut Geoekologii i Geoinformacji Uniwersytet im. A. Mickiewicza: Poznań, Poland, 2018; Volume VII, pp. 171–175. [Google Scholar]
- Dąbski, M.; Zawadzka-Pawlewska, U.; Greń, K. Struktury Peryglacjalne Na Stanowisku Łubienica-Superunki (Wysoczyzna Ciechanowska)–Wstępne Wyniki Badań (in Polish with English Abstract). Landf. Anal. 2017, 33, 7–24. [Google Scholar]
- Frankiewicz, A. Materiały Robocze Do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w Skali 1:50000, Arkusz Serock (in Polish); Państwowy Instytut Geologiczny—Państwow Instytut Badawczy: Warszawa, Poland, 2017. [Google Scholar]
- Zabielski, R. Badania Litologiczno-Petrograficzne Osadów Plejstoceńskich (in Polish). In Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w Skali 1:50,000, Ark. Wyszków (in Polish); Państwowy Instytut Geologiczny—Państwow Instytut Badawczy: Warszawa, Poland, 2006. [Google Scholar]
- Kucharska, M.; Pochocka-Szwarc, K. Objaśnienia Do Szczegółowej Mapy Geoligicznej Polski, Ark. Wyszków (451) (in Polish); Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego–Państwowego Instytutu Badawczego: Warszawa, Poland, 2012. [Google Scholar]
- Nowak, J. Objaśnienia Do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, Arkusz Serock (N34–127A) (in Polish); Wydawnictwa Geologiczne: Warsaw, Poland, 1969. [Google Scholar]
- Nowak, J. O Występowaniu Złóż Iłów Pstrych w Okolicy Bud Obrębskich. Przegląd Geol. 1958, 6, 493–494. [Google Scholar]
- Miall, A.D. The Geology of Fluvial Deposits. Sedimentary Facies, Basin Analysis, and Petroleum Geology; Springer: Berlin/Heidelberg, Germany; New York, NY, USA, 1996. [Google Scholar]
- Zieliński, T. Kod Litofacjalny i Litogenetyczny—Konstrukcja i Zastosowanie. (Lithofacies and Genetic Codes: Construction and Appli-Cation). In Badania Osadów Czwartorzędowych (Researches of Quaternary Sediments); Mycielska-Dowgiałło, E., Rutkowski, J., Eds.; Warsaw University Press: Warsaw, Poland, 1995; pp. 220–235. [Google Scholar]
- Zieliński, T.; Pisarska-Jamroży, M. Jakie Cechy Litologiczne Osadów Warto Kodować, a Jakie Nie? Przegląd Geol. 2012, 60, 387–397. [Google Scholar]
- Meyer, K.-D. Zur Methodik Und Über Den Wert von Geschiebezählungen. Geschiebesammler 1985, 19, 75–83. [Google Scholar]
- Trembaczowski, J. Przyczynki Do Metodyki Badań Granulometryczno-Petrograficznych Utworów Morenowych (in Polish with English Summary). Ann. Univ. M Curie-Skłodowska Sec. B 1961, 16, 63–95. [Google Scholar]
- Trembaczowski, J. Granulometryczno-Petrograficzna Charakterystyka Glin Zwałowych Wysoczyzny Konińskiej (in Polish with English Summary). Inst. Geoogicznego 1967, 48, 147–162. [Google Scholar]
- Böse, M. Die Geomorphologische Entwicklung im Westlichen Berlin Nach Neueren Stratigraphischen; Berliner Geographische Abhandlungen: Berlin, Germany, 1979; Volume 28. [Google Scholar]
- Böse, M. Methodisch-Stratigraphische Studien Und Paläomorphologische Untersuchungen Zum Pleistozän Südlich Der Ostsee; Berliner Geographische Abhandlungen: Berlin, Germany, 1989. [Google Scholar]
- Rutkowski, J. Badania Petrograficzne Żwirów (in Polish with English Summary). In Badania Osadów Czwartorzędowych. Wybrane Metody i Interpretacja Wyników; Mycielska-Dowgiałło, E., Rutkowski, J., Eds.; Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego: Warsaw, Poland, 1995; pp. 133–150. [Google Scholar]
- Rutkowski, J. Badania Uziarnienia Osadów Bardzo Gruboziarnistych (in Polish with English Summary). In Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane Metody i Interpretacja Wyników; Mycielska-Dowgiałło, E., Rutkowski, J., Eds.; Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego: Warsaw, Poland, 1995; pp. 106–111. [Google Scholar]
- Cohen, K.M.; Gibbard, P.L. Chronostratigraphical Correlation Table for the Last 2.7 Million Years, Version 2019 QI-500. Quat. Int. 2019, 500, 20–31. [Google Scholar] [CrossRef]
- Marks, L.; Karabanov, A.; Nitychoruk, J.; Bahdasarau, M.; Krzywicki, T.; Majecka, A.; Pochocka-Szwarc, K.; Rychel, J.; Woronko, B.; Zbucki, Ł.; et al. Revised Limit of the Saalian Ice Sheet in Central Europe. Quat. Int. 2018, 478, 47–59. [Google Scholar] [CrossRef]
- Balzam, B. Złoże Pospółki w kat. C1 w Dzierżeninie (in Polish); Archiwum Przedsiębiorstwa Geologicznego Budownictwa: Warszawa, Poland, 1958. [Google Scholar]
- Marcinkowski, B. Badania Litologiczno-Petrograficzne Dla Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w Skali 1:50000, Arkusz Serock (in Polish); Państwowy Instytut Geologiczny—Państwowy Instytut Badawczy: Warszawa, Poland, 2017. [Google Scholar]
- Górska, M. Narzutniaki Skandynawskie—Metodyka Badań i Interpretacja. Analiza Eratyków Ze Stanowiska w Koczerach Koło Dro-Hiczyna (in Polish). In Warsztaty terenowe Osady, Struktury Deformacyjne i Formy Warciańskiej Strefy Glacjomarginalnej na Nizinie Podlaskiej; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin, Poland, 2000; pp. 25–29. [Google Scholar]
- Górska-Zabielska, M.; Smolska, E.; Wachecka-Kotkowska, L. Analiza Petrograficzna i Obszary Alimentacyjne Narzutniaków w Żwirowni Łubienica-Superunki. [Petrographic Analysis and Source Areas of Erratics in Łubienica-Superunki Gravel Pit]. Przegląd Geol. 2021, 69, 4–54. [Google Scholar] [CrossRef]
- Punkari, M. Subglacial Processes of the Scandinavian Ice Sheet in Fennoscandia Inferred from Flow-Parallel Features and Lithostratigraphy. Sediment. Geol. 1997, 111, 263–283. [Google Scholar] [CrossRef]
- Ehlers, J. Reconstructing the Dynamics of the North-West European Pleistocene Ice-Sheet. Quat. Sci. Rev. 1990, 9, 71–83. [Google Scholar] [CrossRef]
- Lisiecki, L.E.; Raymo, M.E. A Pliocene-Pleistocene Stack of 57 Globally Distributed Benthic δ 18 O Records: Pliocene-Pleistocene Benthic Stack. Paleoceanography 2005, 20, 1–17. [Google Scholar] [CrossRef] [Green Version]
- Railsback, L.B.; Gibbard, P.L.; Head, M.J.; Voarintsoa, N.R.G.; Toucanne, S. An Optimized Scheme of Lettered Marine Isotope Substages for the Last 1.0 Million Years, and the Climatostratigraphic Nature of Isotope Stages and Substages. Quat. Sci. Rev. 2015, 111, 94–106. [Google Scholar] [CrossRef] [Green Version]
Province | Indicator Erratic | X (Long) E (°) | Y (Lat) N (°) | Lower Units | Upper Units | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Unit ŁS I | Unit ŁS II | Unit ŁS III | Unit ŁS IV | ||||||||
Sample ŁSu-f2 Outwash Deposits | Sample ŁSu-t4 Till | Sample ŁSu-f7 Outwash Deposits | Sample ŁSu-t9 Till | ||||||||
Pieces | Total Pieces [%] | Pieces | Total Pieces [%] | Pieces | Total Pieces [%] | Pieces | Total Pieces [%] | ||||
Eastern Fenno- scandia | Åland granite, Åland rapakivi and quartz porphyry | 20 | 60 | 21 | 21 (53.9) | 18 | 26 (59.1) | 26 | 30 (51.7) | 24 | 26 (46.4) |
Red Baltic porphyry | 21.1 | 59.1 | - | 8 | 4 | 1 | |||||
Brown Baltic porphyry | 18.9 | 58.7 | - | - | - | 1 | |||||
Central Sweden (east) | Uppsala granite, Vänge granite | 17 | 59.7 | - | 1 (2.6) | - | 0 (0) | 3 | 3 (5.2) | - | 0 (0) |
Stockholm granite | 18 | 59.3 | 1 | - | - | - | |||||
Central Sweden (west) | Dalarna porhyry, Grönklitt porhyry | 14.5 | 61.5 | 1 | 4 (10.3) | 4 | 5 (11.4) | - | 2 (3.5) | 3 | 12 (21.4) |
Bredvad porhyry | 13.9 | 61.4 | 2 | - | 2 | 8 | |||||
Blyberg porphyry, other Dalarna porphyries and ignimbrites | 14.3 | 61.3 | - | 1 | - | - | |||||
Digeberga sandstone | 13.3 | 61.1 | 1 | - | - | - | |||||
Filipstad granite | 13.7 | 60.6 | - | - | - | 1 | |||||
Southern Sweden | Västervik quartzite | 16.6 | 57.7 | 4 | 13 (33.3) | - | 13 (29.6) | - | 23 (39.7) | 5 | 18 (32.1) |
Grey Växjö granites | 15 | 57 | - | 1 | - | - | |||||
Småland granites | 15.5 | 57 | 7 | 12 | 23 | 13 | |||||
Kalmarsund sandstone | 16.2 | 56.4 | 2 | - | - | - | |||||
Teoretical boulder center (TBC) | 59.2° N 18° E | 59.1° N 18.2° E | 58.8° N 17.9° E | 59.4° N 17.3° E | |||||||
Number of total pieces | 39 | 44 | 58 | 56 | |||||||
Percentage of indicator erratics within coarse gravel rocks in a sample | 9.9% | 11.9% | 10.1% | 18.6% |
Publisher’s Note: MDPI stays neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and institutional affiliations. |
© 2021 by the authors. Licensee MDPI, Basel, Switzerland. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution (CC BY) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).
Share and Cite
Górska-Zabielska, M.; Smolska, E.; Wachecka-Kotkowska, L. Transport Direction and Scandinavian Source Regions of the Saalian Glacial and Glaciofluvial Deposits in a Case Study of Łubienica-Superunki (Central Poland). Minerals 2021, 11, 762. https://doi.org/10.3390/min11070762
Górska-Zabielska M, Smolska E, Wachecka-Kotkowska L. Transport Direction and Scandinavian Source Regions of the Saalian Glacial and Glaciofluvial Deposits in a Case Study of Łubienica-Superunki (Central Poland). Minerals. 2021; 11(7):762. https://doi.org/10.3390/min11070762
Chicago/Turabian StyleGórska-Zabielska, Maria, Ewa Smolska, and Lucyna Wachecka-Kotkowska. 2021. "Transport Direction and Scandinavian Source Regions of the Saalian Glacial and Glaciofluvial Deposits in a Case Study of Łubienica-Superunki (Central Poland)" Minerals 11, no. 7: 762. https://doi.org/10.3390/min11070762
APA StyleGórska-Zabielska, M., Smolska, E., & Wachecka-Kotkowska, L. (2021). Transport Direction and Scandinavian Source Regions of the Saalian Glacial and Glaciofluvial Deposits in a Case Study of Łubienica-Superunki (Central Poland). Minerals, 11(7), 762. https://doi.org/10.3390/min11070762